سنگ‌های ساختمانی
سنگ‌های ساختمانی از جمله ذخایر معدنی با ارزش هستند که به کارگیری آن‌ها در فضای داخلی و نمای بیرونی ساختمان‌های مراکز تجاری، معابر و میادین شهرها، جلوه و شکوه زیادی دارد.
به طور کلی سنگ‌های ساختمانی براساس شکل هندسی و ابعاد حاصل از استخراج به دو گروه سنگ‌های تزئینی ، نما و سنگ لاشه تقسیم‌بندی می‌شوند.
به آن دسته از سنگ‌های ساختمانی که رنگ و ظاهر زیبا دارند و می‌توان از آن‌ها کوپ، قواره و پلاکت تهیه کرد، سنگ تزئینی و نما گفته می‌شود.
عمده‌ی سنگ‌های ساختمانی را سنگ‌های آهکی و دومولیتی(شامل تراورتن، سنگ چینی، مرمریت و مرمر) و گرانیت‌ها تشکیل می‌دهند.
سنگ‌های آهکی به دلیل سختی مناسب، قابلیت برش، ساب و صیقل،تنوع رنگ‌ها، مقاومت خوب، قابلیت استخراج آسان، عدم امکان آلتره شدن و میزان ذخایر عظیم ، در بین سنگ‌های ساختمانی جایگاه خاصی دارند.
در سال‌های اخیر، استفاده از سنگ در نمای ساختمان‌ها به علت سهولت اجرا و قیمت مناسب افزایش یافته و جایگزین مصالح بومی شده.
انواع سنگ‌ها:
سنگ‌های لاشه و ساختمانی
سنگ‌های مختلف موجود در طبیعت که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل‌آوری آن رایج و معمول و یا مقرون به صرفه نباشد، و بنا به تشخیص وزارت معادن و فلزات سنگ تزئینی نیست و عموماً در پی یا دیوارچینی ساختمان‌ها، راه‌سازی و دیوارسازی و امور نظیر آن به کار می‌رود.
سنگ‌های تزئینی
سنگ‌های متبلور و غیرمتبلور رسوبی، آذرین و دگرگونی که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل‌آوری آن‌ها نظیر برش و صیقل رایج و مقرون به صرفه باشد از قبیل مرمر، شبه مرمر(مرمریت)، تراورتن، گرانیت و امثالهم.
تعداد معادن سنگ تزئینی704 معدن بوده که2/13 درصد کل معادن کشور را تشکیل دادهاند.
سنگ روسوبی
بخش مهمی از ذخایر با ارزش معدنی در سنگ‌های رسوبی تشکیل می‌شود، املاح پتاسیم، سنگ گچ، سنگ آهک، فسفات، اورانیوم، منگنز و مواردی چون ماسه سنگ، سنگ‌های ساختمانی، سنگ سیمان و رس‌های سفال‌گری از سنگ‌های رسوبی بدست می‌آید.
تراورتن
تراوراتن نوعی سنگ ساختمانی است که احتمالاً در نتیجه فعالیت چشمه‌های قدیمی است که در حال حاضر وجود ندارد.
اغلب نهشته‌های تراورتن در مسیر گسل و یا گسل‌هایی قرار دارد که توسط چشمه و یا چشمه‌هایی در زمان‌های گذشته ایجاد گشته و هم اکنون خشک گردید به وجود آماده است.
سنگ تراورتن ، جزو سنگ‌های رسوبی محسوب می‌شود که ساختاری متخلخل دارد.
دسته دیگری از سنگ‌های ساختمانی که مورد استفاده قرار می‌گیرد سنگ‌های آذرین و دگرگونی است.
عمده‌ترین سنگ استفاده شده در نما تراورتن است
سنگ‌های آذرین
(این دسته از سنگ‌ها دارای منشأ درونی بوده و مطلقاً چینه‌بندی در آن وجود ندارد).
سنگ‌های آذرین از سرد شدن و تبلور تفتال حاصل می‌شوند.
در اثر بخش وسیعی از سطح زمین را توسط گدازه‌ها می‌پوشاند. این گدازه‌ها همان تفتال است که گاز خود را از دست داده و سنگ‌های خروجی و یا آتشفشانی را به وجود می‌آورد، که بازالت فراوان‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها می‌باشد.
الف) بازالت
فراوان‌ترین سنگ آذرین خروجی است؛ این سنگ در سطح خشکی‌ها به بازالت جلگه‌ای معروف است. در ایران این سنگ را نقاط مختلف از جمله کوه دماوند و در آذربایجان می‌توان یافت این سنگ به علت مقاومت در مقابل شرایط طبیعی در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ب) گرانیت
گرانیت‌ها از نوع سنگ‌های آذرین هستند که در ابتدا به صورت گدازه یا سنگ‌های مذاب بوده‌اند که در طول هزاران یا حتی میلیون‌ها سال سرد شده و به شکل گرانیت در آمده‌اند.
این سنگ‌های مورد استفاده در ساختمان‌ها ، از مهم‌ترین و فراوان‌ترین سنگ‌های آذرین نفوذی محسوب می‌شوند که اغلب به رنگ خاکستری بوده و گاهی به شکل گلی و سبز رنگ دیده می‌شوند.
سنگ گرانیت نسبت به سنگ‌های رسوبی در مقابل عوامل فرسایشی، مقاوم‌تر و محکم‌تر می‌باشد.
گرانیت را عموماً در راه‌سازی، جاده‌ها، حاشیه پیاده‌روها، سنگ‌فرش‌ها و در بیشتر ساختمان‌های دولتی بویژه فرودگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد به همین جهت ارزش بیشتری نسبت به سایر سنگ‌های رسوبی دارد.
سنگ‌های دگرگونی
این سنگ‌ها ممکن است ترکیب شیمیایی مشابه سنگ آهک را داشته باشند و مقداری از آن‌ها به صورت سنگ‌های آذرین در آمده باشد اما از این دو دسته متفاوت است و به معنای سنگ تغییر شکل یافته مشهور است.
عواملی که سنگ‌ها را به صورت سنگ‌های دگرگونی مبدل می‌سازد، شامل حرارت، فشار و یک سری تغییرات شیمیایی است که هم بافت و هم ترکیب کانی‌شناسی سنگ را تغییر می‌دهد.
مرمر
سنگ مرمر، از سنگ‌های دگرگونی است که از تبلور مجرد سنگ‌های کربناته در شرایط دگرگونی درست شده است. یکی از معروف‌ترین سنگ‌های دگرگونی مورد استفاده در ساختمان‌ها سنگ مرمر می‌باشد که از نظر تاریخی و قدمت از کیفیت بالایی برخوردار است.
خالص‌ترین مرمرها، سفید برفی است در بسیاری از سنگ‌های مرمر ناخالصی‌هایی وجود دارد که از نتیجه کانی‌های دگرگونی شده از سنگ‌های رسوبی ابتدایی است.
مرمرها گاهی به رنگ‌های مختلف ناشی ازناخالصی‌ها می‌باشد.
مرمرهای سرخ رنگ به علت وجود اکسید آهن هماتیت، و قهوه‌ای بودن آن وجود اکسید آهن لیمونیت است.
مرمرهای سیاه رنگ و سبز رنگ به ترتیب موادآلی و کانی‌های هورن بلاند، سرپانتین و غیره را دارا می‌باشد.
سنگ‌های چینی
به انواع مرمریت‌های دانه‌ریز با بافتی تمام بلورین بعد و شکل‌دار اطلاق می‌گردد که عمدتاً از کلسیت به مقدار کم و لاستونیت، دولومیت و کوارتر تشکیل شده است.
ذخایری که به نام کریستال معروف هستند، شامل مرمریت‌های دانه درشت، تمام بلورین هم بعد و هم شکل‌داری هستند، که در مناطقی با شدت دگرگونی بیشتر تا درجه‌ی متوسط دیده می‌شوند.
مرمریت
سنگ‌های مرمریت از نظر طرح و رنگ، متنوع‌ترین سنگ‌های تزئیینی هستند.
معادن سنگ ساختمانی کشور 25 درصد است که بیشترین سهم آن با 54 درصد از نوع مرمریت می‌باشد.
بلوک یا کوب
در سطح جهان تولید محصول با کیفیت عالی از بلوک یا کوبCube سنگف برپایه یک سری فرآیندهای استاندارد انجام می‌گیرد.
معمولاً پردازش سنگ بر روی بلوک‌های استخراجی سنگ ساختمان انجام می‌شود، این بلوک‌های استخراجی ، شکل و ابعاد گوناگونی دارند ولی اغلب به شکل بلوک‌های مکعبی شکل است.
محصولات